In de dagelijkse zorg voor onze cliënten nemen we vaak vanzelfsprekend taken op ons. Maar hoeveel van deze taken nemen we over zonder er echt over na te denken? Dit werd pijnlijk duidelijk tijdens een recente workshop die ik gaf over informele zorg bij Omring.

Een van de deelnemers deelde een verrassend moment: een 93-jarige bewoner had zelf zijn nagels geknipt. Voor haar was dit een eyeopener. Ze was gewend om dit voor hem te doen – net als zoveel andere taken die zorgverleners vaak automatisch overnemen. Dit leidde tot een belangrijke vraag: Hoeveel taken nemen wij eigenlijk uit handen zonder eerst te kijken wat iemand zelf kan doen of wat naasten zouden willen bijdragen?

Kleine stappen, grote impact

Samenwerken met naasten en vrijwilligers vraagt een andere mindset. Het betekent dat we soms een stap terug moeten doen, ruimte moeten geven en vertrouwen durven schenken. Tijdens de workshop nodigde ik de groep uit om hierover na te denken. Wat gebeurt er als we naasten vragen of ze kleine zorgtaken, zoals nagels knippen, willen leren? Vaak klinkt het antwoord: “Dat durven ze niet” of “Ze kunnen dat niet.” Maar misschien kunnen ze het wél, als we hen begeleiden en het vertrouwen geven.

Het effect van zo’n aanpak is veel groter dan alleen een praktische verlichting van de werkdruk. Het zorgt voor een gelijkwaardige samenwerking waarin bewoners, naasten en zorgprofessionals samen een waardevol netwerk vormen.

De kracht van een eenvoudige vraag

Een vraag die ik tijdens workshops vaak aanhaal, is: “Wat deed u thuis dat u hier kunt blijven doen?” Het lijkt simpel, maar het opent de deur naar verbinding. Deze vraag nodigt uit tot een gesprek waarin bewoners en hun mantelzorgers hun eigen kracht kunnen inzetten. Een collega vertelde me eens dat ze dit een spannende vraag vond om te stellen. Wat als de mantelzorger niet wil of kan? Wat als verwachtingen niet waargemaakt kunnen worden? Toch zagen we samen dat deze vraag juist uitnodigt tot creatief denken en samenwerken. De kleine gewoontes van thuis, zoals de planten water geven of samen een puzzel maken, dragen enorm bij aan iemands eigenwaarde en zelfstandigheid.

Durf los te laten

Loslaten is misschien wel een van de moeilijkste dingen in de zorg. We voelen ons verantwoordelijk en willen alles zelf doen, maar dat is niet houdbaar. In hospices, waar vrijwilligers een centrale rol spelen, zie ik hoe krachtig het kan zijn om anderen echt te betrekken. Hier vormen vertrouwen en waardering de basis voor samenwerking.

Tijdens workshops bespreken we praktische manieren om die samenwerking te versterken:

• Hoe verlagen we de drempel om in gesprek te gaan met mantelzorgers?
• Hoe maken we duidelijke afspraken en waarderen we ieders inzet?
• Hoe durven we meer los te laten en ruimte te geven aan anderen?

Wil jij ook aan de slag?

Samenwerken met naasten is niet alleen goed voor de zorg, maar ook voor onszelf. Het vermindert de werkdruk, brengt verbinding en geeft voldoening.

Ben je benieuwd hoe jouw organisatie hierin kan groeien? Ik geef workshops en trainingen die zorgprofessionals helpen om de samenwerking met naasten te versterken. Neem contact op en ontdek hoe we samen kunnen werken aan betere zorg en meer werkplezier!